تکمیل فرش ماشینی
در حدود ۵۰۰ سال پیش اولین فرش ماشینی تولید شد و از آن زمان تا کنون با پیشرفت تکنولوژی و فناوری شاهد رشد روز افزون تولیدات نساجی و به وجود آمدن انواع و اقسام گوناگونی از فرشهای ماشینی شامل : فرش فانتزی ، فرش گل برجسته ، شانه و تراکم های مختلف و … هستیم . کاشان به علت دارا بودن صنعت نساجی پیشرفته اولین شهری بود که اقدام به بافت این محصول نمود . رفته رفته در دهه ۶۰ میلادی تولیدات کارخانجات رونق یافت و به تولید انبوه رسید . روند رو به رشدو تکامل فرش ماشینی نشان می دهد که اولین تولیدات ۳۴۰ شانه بوده اند اما اکنون میتوان فرش های ۱۵۰۰ شانه را هم در بازار رویت کرد . امروزه کارخانه فرش اصل تولیدات با کیفیت و مرغوب خود را روانه بازار کرده و به علت قیمت مناسب و شباهت به فرش دستبافت بسیار مورد استقبال عموم قرار گرفته است . در زمان های قدیم فرش بعد از بافته شدن و تولید روانه بازار می شد اما با پیشرفت تکنولوژی ، مرحله ای به نام تکمیل فرش به روند تولید اضافه شد و در نهایت مراحل تولید به سه مرحله ریسندگی ، بافندگی و تکمیل یا پردازش ختم میگردد .
در ادامه این نوشتار با ارائه مختصری از مراحل ریسندگی و بافندگی به توضیح کامل مرحله تکمیل فرش ماشینی خواهیم پرداخت .
ریسندگی
ریسندگی به معنای آماده سازی نخ هایی است که میخواهیم در تولید بکار ببریم . سه نوع نخ متفاوت با نام های تار ، پود (حدود ۱۲ درصد الیاف) و خاب (حدود ۸۸ درصد الیاف) مورد استفاده قرار میگیرند ، آنچه ما در سطح فرش میبینیم نخ خاب است . جنس نخ تار و پود عموما یکسان و از جنس پلی استر و پنبه است . نخ خاب جنس های مختلفی میتواند داشته باشد و تفاوت در کیفیت فرش به این الیاف بر می گردد . الیاف آکریلیک ، پشم ، پلی استر ، پلی پروپلین ، ویسکوز و ترکیبی از آنها را میتوان در بافت به عنوان نخ خاب مورد استفاده قرار داد که هر کدام ویژگی خاص خودش را دارد .
بافندگی
پس از ریسندگی و رنگ کردن نخ ها نوبت به استفاده از آنها می رسد . نخ های تولید شده در مرحله قبل در بخش مخصوصی از ماشین آلات قرار گرفته تا در هنگام شروع به کار طی برنامه داده شده ای به دستگاه وارد و به تولید فرش منجر شوند . دستگاهها به صورتی عمل مینمایند که در نهایت دو فرش در مقابل یکدیگر با دو بافت زیر و رو تولید شده و پس از بافت با تیع برش مخصوص از یکدیگر جدا می شوند و وارد مرحله نهایی که تکمیل فرش ماشینی نام دارد می شوند .
تکمیل فرش
مرحله مد نظر ما در اینجا تکمیل یا پرداخت است که به زبان ساده توضیح خواهیم داد . مرحله ای بسیار حساس که نیازمند تبحر بسیار زیادی ست . کوچکترین بی دقتی در تکمیل فرش باعث آسیب دائمی و از بین رفتن تمام زحمات در خط تولید و بافت می شود . تکمیل ، پرداخت ، موگیری و روگیری از نام هایی ست که به این مرحله اطلاق میشود .
تکمیل فرش خود شامل چند مرحله می شود :
• آهار یا چسب پشت فرش
• شیرینگ یا پرداخت سطح فرش
• برش فرش به قطعات کوچک‌تر( ممکن است اندازه‌های مختلف یک فرش در کنار یکدیگر بافته شوند و از دستگاه خارج شوند )
• لبه‌دوزی یا زیگزال و بافت ریشه
• کنترل کیفیت
• بسته بندی
در ساده ترین حالت در تکمیل فرش ماشینی پرزهای اضافی سطح قالی به نحوی که سطح آن صاف و یکدست شود گرفته می شود . این عملیات باعث می شود طرح و نقش جلوه زیباتر و شفاف تری به خود بگیرد . تکمیل فرش به دو صورت دستی و ماشینی قابل انجام است .
شیوه دستی برای فرش های دستبافت
در روش دستی استاد کار با استفاده از از قیچی های مخصوص ، تیغ های دستی و حتی ماشین تراشهای برقی اقدام به انجام عملیات می نماید . قیچی ها انواع مختلفی دارند که بسته به نوع بافت و کیفیت قالی موارد استفاده آنها متفاوت می شود . در روش دستی ابتدا پرزها و الیاف بلند را از فرش جدا کرده و سپس ماشین تراش را به صورت دایره های مدون روی فرش حرکت داده تا الیاف و پرزهای اضافی از سطح فرش رفع و رجوع شوند . در فرش های بزرگ نمی توان به روش دستی عمل کرد و باید از ماشین آلات کمک گرفت . اگر عیبی در مراحل قبل وجود داشته باشد طی مرحله تکمیل فرش شناسایی و رفع می شود .
روش ماشینی
در این روش ماشین آلات ، دستگاهها وظیفه تیغ و قیچی را بر عهده گرفته و مانند شیوه دستی عملیات تکمیل فرش را انجام می دهند . ساختمان ماشین های پرداخت شامل یک تیغ تیز و یک شانه در جلوی کار و یک کیسه مخصوص جمع آوری پرز در انتها می باشد .
نکته حائز اهمیت این است که عملیات پرزگیری در جهت خلاف خواب انجام میگیرد .
تکمیل فرش برای بافت هایی که قرار است برجستگی داشته باشند مرحله تعیین کننده ای بحساب می آید . فرش های گل برجسته هنگام خروج از دستگاه بافت کاملا صاف و مانند سایر فرش ها هستند اما در مرحله تکمیل فرش در معرض دمای بالا قرار گرفته و برخی از الیاف آن دچار ذوب شدگی خواهند شد ، الیافی که میسوزند منجر به فرورفتگی در سطح فرش می کنند و بدین ترتیب پس از گذر از مرحله تکمیل یا پرداخت فرش گل برجسته خواهد شد .
در روش دستی برخی از بافت ها با استفاده از قیچی های مخصوص کوتاه شده و بدین ترتیب فرورفتگی حاصل خواهد شد . هر فرش و تابلو فرشی بوسیله روش دستی قابل برجسته شدن است اما در مرحله تکمیل با ماشین آلات باید الیاف مخصوصی در بافت وجود داشته باشد تا فرورفتگی حاصل شود .
خرید فرش ماشینی کاشان
همانطور که در ابتدا بیان شد ، مرحله تکمیل فرش ، کار بسیار مهمی می باشد . فرش اصل محصولات با کیفیتی را وارد بازار میکند ، استفاده از دستگاههای مدرن در کیفیت کار نقش بسزایی دارد اما باز هم امکان خطا و عیب در دستگاه وجود دارد حال آنکه باید در مرحله تکمیل دقت کافی و وافی را روا داشت تا مبادا محصولی با کیفیت پایین وارد بازار شود . برند فرش اصل در طول زمان نشان داده است که به صورت جدی در امر تکمیل انجام وظیفه نموده و محصولاتی باب میل و رضلیت مشترین روانه بازار کرده است .
