تاریخچه فرش ماشینی
فرش ماشینی در واقع فرشی که با استفاده از الیاف مصنوعی و دستگاه های تولیدی تولید میشوند . در ابتدا تولید فرش ها را از کشور های شرقی که بیشتر به صنایع دستی اهمیت میدادند به خصوص ایران آغاز کردند اما این کشور ها هرگز تلاشی برای پیدا کردن راهی بهتر و راحت تر برای تولید فرش را در برنامه ی خود جای ندادند و با همان جدیت گذشته به کار تولید خود به روش سنتی ادامه دادند این دوره تقریبا ۲۰۰۰ سال را در بر میگرفت آنها بیشتر به طرح نقشه نوآوری ظاهری اهمیت میدادند اما در همین زمان تضاد بزرگی در اروپا به خصوص کشور های فرانسه و انگلیس بود انها تمام نیروی خود را صرف پیدا کردن روش های نوین تولید میکردند تا بتوانند روشی مناسب تر که در زمان نیز صرفه جویی بیشتری شود پیدا کنند ، این تلاش های بسیار نیز موثر واقع شد و در ۲۰۰ سال گذشته بلاخره توانستند ماشین های تولیدی فرش را به تولید برسانند که باعث انقلابی در صنعت نساجی نیز شد .
این انقلاب با توجه به این که تقریبا همزمان با انقلاب صنعتی و دست یابی به نیروی بخار بود توانستند با استفاده از نیروی بخار دستگاه های تولید فرش را به حرکت در بیاورند و نکته ی جالب این میباشد که اولین استفاده نیروی بخار نیز روی دستگاه های نساجی بود و حاصل همه ی این فرایند ها فرش ماشینی بود و در نهایت اولین دستگاه بافندگی که با نیروی بخار کار میکرد در سال ۱۹۲۸ ساخته شد یعنی ۵۳ سال پس از آن که جیمز وات یکی از موتور های بخار خود را در اختیار کارخانه ریسندگی پنبه ای در بریتانیا قرار داده بود و نتیجه ی مطلوب نیز حاصل شده بود البته با توجه به این تلاش های انگلستان اولین دستگاه فرش در امریکا ساخته شد هر چند که استفاده ی وسیع آن در آمریکا نبود و به دلیل توجه بریتانیا آن ها بودند که از آن استفاده لازم را بردند . در این مقاله می خواهیم درباره فرش ماشینی و تاریخچه بافت آن صحبت کنیم که اطلاعات شما را در این زمینه بالا ببریم
۱- فرش ماشینی در ایران
صنعت نساجی اما خیلی زود نتوانست جای خود را در ایران پیدا کند و تولید این فرش ها تقریبا ۴ دهه را پیش روی خود دیده و در اوایل دهه ۵۰ در کارخانه ای تحت عنوان مخمل و ابریشم کاشان اولین فرش ماشینی تولید داخل با استفاده از دستگاه هایی با نام ژاکارد و با الیاف مصنوعی براق و پرز تقریبا کوتاه و وزن کم بافته شد و به بازار عرضه شد که با استقبال خوبی نیز همراه شد و راه برای تولید بیشتر باز شد و کم کم تعداد شرکت های تولید کننده افزایش پیدا کردند که بیشتر آنها در کاشان بودند پس به گونه ای می توان کاشان را علاوه بر اوردگاه فرش دستباف اوردگاه فرش ماشینی ایران نیز معرفی کرد .
۲- پیشرفت های فرش های ماشینی
با گذشت هرچه بیشتر زمان و با توجه به رقابت در تولید همواره به دنبال متمایز کردن و افزایش کیفیت محصولات خود بودند تا بتوانند سهم بیشتری از بازار را به دست آورند در پی این افزایش کیفیت همواره شاهد تغییرات زیاد درفرش ها بودیم و هر روز شاهد متنوع تر شدن این نوع فرش ها شدیم شاهد افزایش غیر قابل قیاس جنس نخ هایی که در جریان بافت به کار میرود بودیم و خوشبختانه در کشور خود با توجه به تاریخچه پر رنگی که از گذشته برای ما به ارمغان مانده می توانیم به تمام نقاط مختلف جهان چه دور و چه نزدیک فرش های ماشینی خود را ارسال کنیم که یکی از صادرات پر اهمیت کشور ما به شمار می رود .
۳- فرش های ماشینی به چند دسته تقسیم میشوند
از نظر ابعاد فرش های ماشینی به صورت ۴ – ۶ – ۹- ۱۲ – ۲۴ متری را می توان مشاهده کرد که البته با اندازه های دیگری نیز عرضه می شوند اما این اندازه ها رواج بیشتری دارند . فرش های ماشینی از نظرمقدار شانه و تراکم مجموعه بزرگ تری را تشکیل میدهند اما شانه و ترکم در فرش ماشینی چیست .به مقدار گره موجود در یک متر عرضی فرش تعداد شانه می گویند وبه مقدار گره دریک متر طولی فرش را تراکم فرش می گویند . فرش ها در همان سال های اول از ۲۲۰ شانه کار خود را اغاز کردند و امروزه ۱۲۰۰ شانه ها را هم می توانیم در بازار ببینیم .
روند پیشرفت شانه های فرش این گونه بود که به ترتیب مشاهده میکنید ۲۲۰ – ۲۵۰ – ۲۸۰ – ۳۲۰ – ۳۵۰ – ۳۸۰ – ۴۰۰ – ۴۴۰ – ۵۰۰ – ۱۰۰۰ – ۷۰۰ که هر کدام ویژگی های مثبت و منفی خود را دارا می باشند که رایج ترین آنها امروزه ۵۰۰ – ۷۰۰ – ۱۰۰۰ – ۱۲۰۰ شانه می باشد و تراکم های فرش ها نیز سیر مشخصی را پشت سر گذاشته اند ۳۰۰ – ۴۰۰ – ۵۰۰ – ۶۰۰ – ۷۰۰ – ۸۰۰ – ۹۰۰ – ۱۰۰ – ۱۴۰۰ – ۲۵۵۰ – ۳۰۰۰ – ۳۲۰۰ و حال می توان آنها را در بازار پیدا کرد البته فرش های ماشینی از نظر طرح نقشه نیز تنوع هایی را پیدا می کنند به عنوان مثال فرش هایی با طرح لچک و ترنج یا فرش های طرح گبه . همچین این فرش ها از نظر درجه ی کیفی که به بافت و الیاف کار رفته در فرش به چند دسته مختلف تقسیم می شوند . همچنین می توان فرش ها را از نظر تعداد رنگ به چند دسته ۷ رنگ ، ۸ رنگ یا فرش های ۱۰رنگ تقسیم می شوند .
۴- بهترین الیاف برای فرش ماشینی کدام است؟
الیافی هایی که در بافت فرش به کار می رود کاملا متفاوت هستند و از کیفیت های متفاوتی برخوردار می باشند اما بهترین این الیاف ها را میتوان اکریلیک معرفی کرد که تاثیر زیادی در دوام و کیفیت فرش دارد البته با اعمال برخی فعالیت های اضافه می توان دوباره باعث افزایش کیفیت اکریلیک شد برای مثال یکی از این فعالیت ها هیت ست کردن می باشد که به طور چشم گیری باعث افزایش کیفیت محصول نهایی می شود برای نمونه باعث افزایش دوام نخ ها می شود که در هنگام بافت آسیب کمتری ببینند پرز دهی را در فرش متوقف می کنند باعث دانه اناری شدن فرش نیز می شوند و خیلی از فواید دیگر که در نهایت باعث افزایش طول فرش خواهند شد .
